ΤΑ ΝΕΑ ● Πάρου – Αντιπάρου

Πρότυπο τουριστικής διαχείρισης και στην παραλία Μοναστηριού

Ο Άϊ – Γιάννης Δέτης Νάουσας

TΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ πρόγραμμα «LIFE AMMOS» αφορά την πρόληψη και των περιορισμό των απορριμμάτων καπνιστών στις παραλίες. Ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2013 και συνεχίζει εντατικά την πορεία του από τους ανθρώπους που εργάζονται γι’ αυτό, οδεύοντας βαθμιαία στην τελική ευθεία και στην κορύφωση των δράσεών του το προσεχές καλοκαίρι….
Βασικός άξονας του έργου που πραγματοποιείται μέσα από το πρόγραμμα και απαραίτητος όρος για την επιτυχή υλοποίησή του είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των χρηστών της παράκτιας ζώνης (λουομένων, επιχειρηματιών, δημοτικών αρχών κ.ά.) αναφορικά με τα προβλήματα που δημιουργεί η παρουσία των απορριμμάτων καπνιστών. Για το λόγο αυτό, η ουσιαστική γνωριμία με την τοπική κοινωνία σε κάθε μια από τις 15 περιοχές, που επιλέχθηκαν για να γίνει έρευνα και στη συνέχεια να φιλοξενήσουν τη συγκεκριμένη προσπάθεια, αποτέλεσε τον θεμέλιο λίθο του έργου. Η όλη προσπάθεια εκίνησε με επίσκεψη σε συγκεκριμένες παραλίες ανά την Ελλάδα, μεταξύ των οποίων και τον Άϊ – Γιάννη Δέτη της Νάουσας, με σκοπό την καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης σχετικά με την παρουσία απορριμμάτων καπνιστών και συγκρότηση Τοπικών Συμβουλευτικών Επιτροπών με συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων της κάθε περιοχής.

Σημαντικά
στοιχεία

Απότοκο των επισκέψεων αυτών αποτελεί η ολοκληρωμένη «Έκθεση αποτελεσμάτων αρχικής επίσκεψης  στις 15 παραλίες υλοποίησης του προγράμματος LIFE AMMOS», η οποία περιέχει στοιχεία για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής, εμπεριστατωμένα δεδομένα για την υφιστάμενη κατάσταση των παραλιών με βάση τις επιτόπιες μετρήσεις απορριμμάτων καπνιστών που έγιναν το Φθινόπωρο του 2013, καθώς και την άποψη των μελών των Τοπικών Συμβουλευτικών Επιτροπών, όπως αυτή αποτυπώθηκε στα ειδικά σχεδιασμένα ερωτηματολόγια που διανεμήθηκαν για την πληρέστερη αξιολόγηση της έντασης και έκτασης του προβλήματος στην κάθε περιοχή.

Το επόμενο διάστημα θα ολοκληρωθούν οι προπαρασκευαστικές δράσεις του έργου, το οποίο και θα κορυφωθεί τους προσεχείς καλοκαιρινούς μήνες με σειρά δράσεων, παρεμβάσεις στις παραλίες, παράλληλες εκστρατείες και δυναμική επικοινωνιακή διάχυσή του.

Οι παραλίες

Επελέγησαν 15 παραλίες που καλύπτουν σχεδόν όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας και οι οποίες αποτελούν το πεδίο δράσης του «LIFE AMMOS». Πιο συγκεκριμένα οι περιοχές που θα διεξαχθεί το έργο είναι: Φανάρι (Δήμος Κομοτηνής), Επανομή (Δήμος Θερμαϊκού), Αγ. Ιωάννης/ Άη Γιάννης (Δήμος Ζαγορίου- Μουρεσίου), Λούτσα/ Βράχος (Δήμος Πάργας), Καλογριά (Δήμος Δυμαίων), Βοϊδοκοιλιά (Δήμος Πύλου- Νέστορος), Πλύτρα/ Παχιά Άμμος (Δήμος Μονεμβάσιας), Βάι (Δήμος Σητείας), Γεωργιούπολη (Δήμος Αποκορώνου), Τσαμπίκα (Δήμος Ρόδου), Καρφάς (Δήμος Χίου), Αγ. Ισίδωρος (Δήμος Λέσβου), Αγ. Ιωάννης/ Μοναστήρι (Δήμος Πάρου), Περίσσα (Δήμος Θήρας) και Σχινιάς (Δήμος Μαραθώνα).

Το προσεχές Καλοκαίρι

Μετά την έρευνα και καταγραφή των δεδομένων απορριμμάτων καπνιστών που έγινε το Φθινόπωρο που μας πέρασε, ακολούθησε η σύνταξη της έκθεσης των ευρημάτων με τις σχετικές αναλύσεις. Το Καλοκαίρι που έρχεται θα γίνει εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης εκστρατείας για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όλων των χρηστών της παράκτιας ζώνης (λουομένων, επιχειρηματιών, δημοτικών αρχών κ.ά.) αναφορικά με τα προβλήματα που δημιουργεί η παρουσία των απορριμμάτων καπνιστών. Για τον σκοπό αυτό έχει προετοιμαστεί μια ευρεία και συνδυασμένη χρήση εργαλείων τεχνολογίας, αλλά και παραδοσιακών μέσων ευαισθητοποίησης, όπως εγκατάσταση info kiosk στις παραλίες, υλοποίηση εθελοντικών καθαρισμών και η λειτουργία διαδραστικών παιχνιδιών, δημοσιεύσεις στον ηλεκτρονικό και έντυπο τύπο, μετάδοση τηλεοπτικού και ραδιοφωνικού σποτ, ανάπτυξη σελίδων κοινωνικής δικτύωσης και εφαρμογής σε έξυπνα κινητά, προώθηση εκστρατείας do-it-yourself, διοργάνωση συνεντεύξεων τύπου/ εκδηλώσεων, καθώς και σχεδιασμός ενός Ολοκληρωμένου Εκπαιδευτικού Πακέτου, προκειμένου να επιτευχθεί η κομβικής σημασίας για την υλοποίηση του «LIFE AMMOS» διασύνδεσή του με τους μικρούς πολίτες της χώρας και στην περίπτωσή μας, της Πάρου.

Δικαιούχοι του έργου και διαχειριστές είναι η περιβαλλοντική οργάνωση Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, η περιβαλλοντική, τεχνική, συμβουλευτική Ε.Π.Ε TERRA NOVA, το Πανεπιστήμιο Πατρών (Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας) και η εταιρεία ερευνών MARC A.E.

Τα ευρήματα για το Μοναστήρι

Ακολουθεί η έκθεση των ερευνητών του προγράμματος με τα δικά τους λόγια:
«1. Γενικά χαρακτηριστικά της παραλίας
[…] Η συνολική διαχείριση του Πάρκου, αλλά και της συγκεκριμένης παραλίας, διέπεται από τη λογική της βιώσιμης διαχείρισης και της ανάδειξης των ιδιαίτερων πολιτιστικών και περιβαλλοντικών στοιχείων της περιοχής, στην κατεύθυνση του εναλλακτικού, ποιοτικού τουρισμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία, καθώς το νησί της Πάρου δέχεται μεγάλο αριθμό επισκεπτών κάθε καλοκαίρι, η τουριστική ανάπτυξη είναι έντονη, με αποτέλεσμα τη σημαντική αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ο φορέας διοργανώνει το ετήσιο θερινό Φεστιβάλ και πλήθος άλλων πολιτιστικών εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιρού. […]

2. Άποψη των μελών της Τοπικής Συμβουλευτικής Επιτροπής
Η παραλία του Αγ. Ιωάννη έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τη διαφοροποιούν σε σημαντικό βαθμό από τις υπόλοιπες παραλίες του έργου. Αν και βρίσκεται σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα νησιά των Κυκλάδων, η ένταξη της στο Περιβαλλοντικό και Πολιτιστικό Πάρκο Πάρου, την καθιστά έναν ιδιαίτερο προορισμό. Για το λόγο αυτό δεν υπάρχει οικιστική δραστηριότητα στην παραλία, παρά μόνο κάποια κτίσματα που είναι απόλυτα ενταγμένα στο φυσικό περιβάλλον.
Όπως προκύπτει τόσο από τις επιτόπιες συζητήσεις που διενεργήθηκαν με αρμόδιους φορείς, όσο και από τα συμπληρωμένα ερωτηματολόγια, δεν εντοπίζονται σημαντικά προβλήματα στην εν λόγω παραλία. Το κυριότερο είναι τα απορρίμματα που μένουν στην παραλία στο τέλος της ημέρας κατά τους θερινούς μήνες, παρ’ ότι υπάρχει και σχετική σήμανση και κάδοι απορριμμάτων. Η παραλία καθαρίζεται καθημερινά με τα χέρια, ενώ διοργανώνονται και εθελοντικοί καθαρισμοί.

Το πρόβλημα της ρύπανσης από απορρίμματα καπνιστών αξιολογείται από μέτριο έως πολύ σοβαρό, παρόλο που στην παραλία διανέμονται τασάκια από το αναψυκτήριο (μόνο στα σημεία όμως που υπάρχουν ομπρελοκαθίσματα). Η παρουσία των επισκεπτών δεν είναι σε επίπεδα που επηρεάζουν δυσμενώς το φυσικό περιβάλλον, καθώς την παραλία αυτή την επιλέγουν επισκέπτες που αναζητούν κάποιο ήσυχο μέρος, μακριά από τις πολυσύχναστες παραλίες του νησιού, ενώ συνδυάζουν την επίσκεψή τους και με άλλες δραστηριότητες που υλοποιούνται από το φορέα του Πάρκου. Οι επισκέπτες είναι Έλληνες, Γάλλοι, Ιταλοί, Άγγλοι, Γερμανοί και από τις Σκανδιναβικές χώρες, ηλικίας 18 έως 45 ετών.  Τέλος, οι συμμετέχοντες στην έρευνα σημειώνουν ότι έργο θα συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της περιβαλλοντικής κατάστασης της παραλίας.

3. Αποτελέσματα Μετρήσεων
Στην παραλία υλοποιήθηκε καταγραφή των αποτσίγαρων σε μήκος ακτής 70 μ. και εύρους 16 μ.. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των καταγραφών, στην ακτή μετρήθηκαν 44 αποτσίγαρα σε πέντε (5) ζώνες καταγραφής (Βλέπε φωτογραφία).
• Το μέγιστο πλήθος αποτσίγαρων/ τ.μ ακτής ήταν 10, ενώ το ελάχιστο ήταν 0.
• Ο μέσος όρος ήταν 2 αποτσίγαρα/ τ.μ. ακτής.
• Ο αριθμός των αποτσίγαρων ανά μέτρο μετώπου ακτής κυμαίνεται από 2 έως 16 με μέση τιμή 9 αποτσίγαρα/ μ..

Οι χαμηλότερες τιμές αποτσίγαρων εντοπίστηκαν κυρίως στην κεντρική ζώνη της ακτής και προς τα νότια (έως 2 αποτσίγαρα/ τ.μ.), ενώ η συγκέντρωση των αποτσίγαρων αυξάνεται στο ΒΑ τμήμα της ακτής (2 – 6 αποτσίγαρα/ τ.μ.) και φτάνει στη μέγιστη τιμής της στο νότιο τμήμα της, που είναι και το αριστερό άκρο της (5 – 10 αποτσίγαρα/ τ.μ. ακτής).
Συμπερασματικά, διακρίνεται ότι τα τμήματα της ακτής που εμφανίζουν υψηλότερη πυκνότητα αποτσίγαρων είναι εκείνα που παρουσιάζουν και την υψηλότερη πυκνότητα λουόμενων, λόγω της ύπαρξης υποδομών στην ακτή, ενώ φαίνεται να υπάρχουν και τμήματα της ακτής με τάση να συσσωρεύουν αποτσίγαρα που μεταφέρονται πιθανώς μέσω ανέμου από άλλα σημεία της ακτής».

Πρόσθετα

Η εφημερίδα μας αμέσως μόλις παρέλαβε τη σχετική μελέτη, πραγματοποίησε μία επιμέρους ανάλυση σε αυτά. Από τον γενικό πίνακα σύγκρισης που εντοπίσαμε στην πλήρη μελέτη του προγράμματος και τον οποίο δημοσιεύουμε, παρατηρεί κανείς ότι μεταξύ των παραλιών που ερευνήθηκαν ανά την Ελλάδα, ο Άϊ – Γιάννης της Νάουσας διαθέτει από τις πλέον καθαρές παραλίες από απορρίμματα καπνιστών. Μελετώντας τις εκθέσεις των υπολοίπων παραλιών και τις σχετικές περιγραφές διαπιστώσαμε ότι το Μοναστήρι της Πάρου είναι η παραλία μαζί με το Βάι στη Σητεία στις οποίες καλλιεργείται ο οργανωμένος τουρισμός, αλλά ωστόσο, διατηρούν χαμηλούς δείκτες στο συγκεκριμένο είδος ρύπανσης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δείκτες αυτοί ανεβαίνουν ραγδαία, όπου υπάρχει ανεξέλεγκτη, ιδιωτική εκμετάλλευση με καφετέριες και bar. Όλα τα στοιχεία συνηγορούν ότι ο συγκεκριμένος χαρακτήρας οργάνωσης και εκμετάλλευσης που έχει εφαρμοστεί στον Άϊ – Γιάννη επιδρούν στη συγκέντρωση επισκεπτών με καλύτερα χαρακτηριστικά ποιότητας που αποδίδουν εξαιτίας και του σεβασμού προς το περιβάλλον του χώρου. Αυτό συνάγεται από το γεγονός ότι υπάρχει συστηματικός καθαρισμός και σε άλλες παραλίες, όπως αυτός που γίνεται στο Μαναστήρι με την επιμέλεια της δημοτικής εταιρείας, αλλά ωστόσο, ο όγκος απόρριψης καθημερινά είναι μεγάλος και δεν μπορεί να συγκρατηθεί.
Κατά τη γνώμη μας η συγκεκριμένη προσπάθεια δεν είναι χρήσιμη μόνο για τη ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης. Πρόκειται για μία κλασική περίπτωση εγχειρήματος που έχει άλλον κεντρικό στόχο, αλλά που τα στοιχεία της στο ερευνητικό σκέλος μπορούν να αξιοποιηθούν ως ποιοτική έρευνα για την οικονομία του τουρισμού.
Όσοι κατάλαβαν, κατάλαβαν.
Είμαστε σίγουροι για κάποιους που ασχολούνται με το Πάρκο, πολύ αμφιβάλουμε για άλλους που έχουν και ευθύνες!

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Τα Νέα Πάρου – Αντιπάρου» της 08|03|14