ΑΡΘΡΟ | Ο Πειρασμός της … προβολής

12-13-2--4-thumb-large

Η ΕΠΙΤΥΧΙΑ της Απεργίας – Αποχής ήταν αναμενόμενη, γιατί ο κόσμος με το ΝΑΙ του δημοψηφίσματος είχε συνάψει μια συμφωνία – δέσμευση συμμετοχής. Και το σύμφωνο σημαίνει υπόσχεση, υποχρέωση η οποία δίνεται για να τηρηθεί. Αυτή η διάσταση διαφεύγει από ορισμένους. Δεν θα μιλήσουμε όμως για τη συγκέντρωση. Θα επιχειρήσουμε μια πρώτη απάντηση σε κάτι που μας επισήμαναν με έμφαση: «Για δες ποιοι είναι πρώτη μούρη στον καταπέλτη του καραβιού; Τα ίδια πρόσωπα, ψηφοθηρούν ακόμη και σήμερα. Γι’αυτό ο κόσμος είναι καχύποπτος και δεν εμπιστεύεται κανέναν». Αυτό κατ’αρχήν αναδεικνύει …

…την ορθότητα της επιλογής για έναν μόνο ομιλητή. Για σκεφτείτε τι θα συνέβαινε αν μιλούσαν δήμαρχοι, εκπρόσωποι κομμάτων, παρατάξεων. Θα ήταν υπερβολή αν ο κόσμος αντιδρούσε με … μούντζα; Αλήθεια, γιατί «στριμώχθηκαν» τόσοι «πολιτικοί» στον καταπέλτη; (δεν εννοούμε, εμείς τουλάχιστον, εκείνους που, έχοντας αναλάβει συγκεκριμένο ρόλο, δικαιολογημένα βρίσκονταν εκεί). Γιατί οι «πολιτικοί» στήνονται «μπροστά» στις κάμερες; Το κάνουν από συνήθεια. Ξέρουν από εμπειρία ότι, όταν κάνουν αισθητή την παρουσία τους βγαίνουν «κερδισμένοι» πολιτικά. Θυμίζουν (προεκλογικά) την παρουσία τους. Ξέρουν ότι η διαφήμιση, ακόμα και όταν είναι αρνητική, σε προβάλλει, σε βάζει στο κάδρο με τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν, τα οποία θα συζητηθούν, θα σχολιαστούν.

Επιπλέον: Η πολιτική εξουσία έχει την ικανότητα να κατάσχει [κατάσχω: στερώ τον άλλο προς ίδιον όφελος, υφαρπάζω] προς όφελός της όλα τα περιεχόμενα της κοινωνικής δράσης. Η πολιτική εξουσία κατάσχει την ικανότητα του κόσμου να αποφασίζει τους κανόνες, τις «υποχρεώσεις» που αντιστοιχούν στις ανθρώπινες σχέσεις, για να καταστεί εξουσία και να επιβάλει την πολιτική της κυριαρχία. Έτσι καθοσιώνει τη δράση του πολιτικού θεσμού (κόμμα, κυβέρνηση, κλπ). Το περιεχόμενο της κοινωνικής δράσης δεν είναι μοναδικό και εντοπίσιμο. Είναι αποτέλεσμα μιας ποικιλίας στοιχείων και δρώντων ανθρώπων, που συνενώνονται σε μια δεδομένη στιγμή και δίνουν νόημα, εκ των υστέρων, σ’ αυτήν την ποικιλομορφία των ανθρώπινων πράξεων. Αυτές οι στιγμές που δίνουν νόημα στην κοινωνική δράση είναι που κατασκευάζουν την πραγματικότητα, που δημιουργούν κανόνες, που φτιάχνουν θεσμούς της κοινωνίας.

Έτσι, όταν δήμαρχοι, αντιδήμαρχοι, πολιτικοί παράγοντες «ποζάρουν» π.χ. στον καταπέλτη, σε συμβολικό επίπεδο «δηλώνουν» ότι η κοινωνική δράση (κινητοποίηση) όχι απλώς τους περιλαμβάνει αλλά ότι την καθορίζουν κιόλας διαμορφώνοντας με αυτόν τον τρόπο την πραγματικότητά τους, την πραγματικότητα της εξουσίας. Ο δήμαρχος από «απλός στρατιώτης» όπως είχε δηλώσει, στον καταπέλτη του πλοίου επί παραδείγματι με φόντο την αγωνιστική νεολαία εμφανίζεται σαν πρωταγωνιστής και στον θεσμικό του ρόλο συμπυκνώνεται η αγωνιζόμενη κοινωνία. Εμφανίζεται τώρα, με τη στολή του στρατηγού, ως «ηγέτης» του αγώνα. Ο «αγωνιστικός» καταπέλτης του πλοίου είναι σαν το κόκκινο χαλί που «πατάνε» οι σταρ. Το σημαντικό είναι να «περπατήσουν» στο κόκκινο χαλί, γιατί αυτό σηματοδοτεί πολλά, έστω και αν δεν πάρουν όσκαρ.

Η διαμόρφωση της πραγματικότητας της εξουσίας όμως δεν ολοκληρώνεται εκεί. Η «πρώτη μούρη» στον «αγωνιστικό» καταπέλτη θα κυκλοφορήσει σε βίντεο, σε φωτογραφίες, σε προεκλογικά φυλλάδια επεκτείνοντας την επιρροή. Ο κόσμος θα μάθει, θα δει, θα αναγνωρίσει την αυθεντία της εξουσίας, την αναγκαιότητά της. Στην περίπτωσή μας όμως υπάρχει μια ιδιομορφία. Την απόφαση για την Απεργία – Αποχή δεν την έλαβε κόμμα, παράταξη, αλλά ο κόσμος μέσω του δημοψηφίσματος. Ο καθένας μας, αποφασίζοντας να συμμετάσχει σε μια συλλογική δράση, γίνεται το υποκείμενο της κοινωνικής δράσης που δεν οικειοποιείται εύκολα από κάποια άλλη αρχή.

Συμπέρασμα: Δεν είναι σίγουρο ότι οι «παράγοντες» θα καταφέρουν να ιδιοποιηθούν τον αγώνα της κοινωνίας. Διότι εδώ δεν οικειοποιείται η απόφαση της ηγεσίας συνδικάτου ή κόμματος αλλά η απόφαση των ίδιων των πολιτών. Σήμερα, που η γνώμη των πολιτών για το κομματικό σύστημα είναι η χειρότερη, ενδέχεται να χάσουν περισσότερα από όσα προσδοκούν να κερδίσουν. Πολλές φορές πάει η στάμνα στην πηγή αλλά μια φορά… σπάει.

Δ.Χ.Γ.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Τα Νέα Πάρου – Αντιπάρου» της 01|03|14