ΤΑ ΝΕΑ ● Πάρου – Αντιπάρου

Η ΕΣΕΕ καταδεικνύει τη μικρή συμμετοχή των πραγματικών επιχειρήεων στο ΕΣΠΑ

«Τη συμμετοχή του εμπορίου στην επανεκκίνηση των αναπτυξιακών προγραμμάτων ΕΣΠΑ, ζητά η ΕΣΕΕ».

Η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου, λίγο πριν την «παραγωγική» συνάντηση του Υπουργού Περιφερειακής Ανάπτυξης κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη με τον αρμόδιο επίτροπο για την Περιφερειακή Πολιτική Γιοχάνες Χαν, για την εκταμίευση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, στις 14 Ιουλίου 2011 απέστειλε επιστολή στον Υπουργό με το ακόλουθο περιεχόμενο:

«…Οι μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις γίνονται δέκτες μίας πολιτικής αποκλεισμού από όλα τα προγράμματα και τα νέα μέτρα στήριξης που λαμβάνονται. Ως εκπρόσωποι του ελληνικού εμπορίου και ως κοινωνικοί εταίροι βιώνουμε την απομόνωση  από τις διαβουλεύσεις για το μέλλον μας. Έχουμε δε την αίσθηση μίας κατεύθυνσης από πλευράς Τρόικας προς την ανησυχητική μείωση του αριθμού των ΜμεΕ,  η οποία φαίνεται ότι υλοποιείται μέρα με τη μέρα. Όπως όλες οι υπόλοιπες επιχειρήσεις,  χρειαζόμαστε μία σειρά από χρηματοδοτικά εργαλεία για να αντεπεξέλθουμε σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον που έχει
διαμορφωθεί.

Για εμάς, το ζητούμενο δεν είναι να βοηθηθούν επιλεκτικά και «φωτογραφικά» κάποιες επιχειρήσεις που στήθηκαν, σύμφωνα με τα προγράμματα, αλλά να υποστηριχθούν επιχειρήσεις σε παραδοσιακούς χώρους όπως είναι το εμπόριο. Επιπλέον, η λογική των προγραμμάτων θα έπρεπε να κινείται προς την κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού των παραδοσιακών κλάδων και όχι της εξαφάνισής τους. Το ελληνικό εμπόριο δεν είναι μόνο το λιανεμπόριο. Η εμπορική δραστηριότητα  περιλαμβάνει την εισαγωγική διαδικασία, το χονδρεμπόριο, την εφοδιαστική αλυσίδα, την τροφοδοσία της αγοράς την εμπορική
αντιπροσώπευση και φυσικά την εξαγωγική δραστηριότητα που ως επί το πλείστον πραγματοποιείται από εμπορικές επιχειρήσεις. Σας καλούμε άμεσα αντί να στηριχθούν 100  περιστασιακά εξαγωγικές
επιχειρήσεις να μετατραπούν σε εξαγωγικές 100.000 εμπορικές.

Σε αυτό το πλαίσιο, ζητήσαμε την άμεση επανεκκίνηση νέων διαπραγματεύσεων με την ΕΕ για την Αναπτυξιακή Βοήθεια. Είναι απαραίτητο η ελληνική αγορά να ξεφύγει από την βαθιά ύφεση της τελευταίας περιόδου και αυτό είναι εφικτό μόνον μέσω της ενίσχυσης της αναπτυξιακής προοπτικής. Άλλωστε, από τα 20 δις που μας αναλογούν από το ΕΣΠΑ, μέχρι σήμερα έχουμε απορροφήσει 4,9 δις.

Η πολυδιαφημιζόμενη επανεκκίνηση των έργων του ΕΣΠΑ  όντως θα δώσει στην πραγματική οικονομία ανάσα, αφού από το πακέτο των 14 δις ευρώ αποδεσμεύονται 7,7 δις μέχρι το 2013, εκ των οποίων τα 500 εκατομμύρια προβλέπεται να διατεθούν στην ενίσχυση της ρευστότητας των ΜμεΕπιχειρήσεων. Ωστόσο, το γεγονός ότι η  Ε.Ε. δέχθηκε τη μείωση του ποσοστού της εθνικής συμμετοχής από το 21%
στο 15% με μία συνολική εξοικονόμηση πόρων της τάξης του 1,4 δις ευρώ έως το 2013, μπορεί να συμβάλει στην επιτάχυνση των διαδικασιών και της δυναμικής του ΕΣΠΑ, αλλά μειώνει το συνολικό ποσό των προγραμμάτων αντίστοιχα κατά 15%. Η ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία δεν επιτρέπει οποιαδήποτε κοινοτική χρηματοδότηση να ξεπεράσει το 85%….»

Η ταχύτητα της εκταμίευσης των κοινοτικών κονδυλίων θα εξαρτηθεί από την τήρηση των δεσμεύσεων του Υπουργού, ενώ σοβαρή προϋπόθεση για την πρόσβαση των ΜμεΕπιχειρήσεων στις χρηματοδοτήσεις είναι μόνο ο δραστικός περιορισμός της γραφειοκρατίας. Το ελληνικό εμπόριο χρειάζεται νέα χρηματοοικονομικά εργαλεία ρευστότητας για την κάλυψη των άμεσων αναγκών των βιώσιμων επιχειρήσεων, ενώ ο αποκλεισμός κλάδων του εμπορίου από τα προγράμματα ενίσχυσης και ανάπτυξης θα οδηγήσουν την αγορά σε κατάρρευση.

Ακολουθεί κατάλογος προγραμμάτων στον οποίο φαίνεται ο αποκλεισμός του εμπορίου:

Αναλυτική παρουσίαση των πρόσφατων εξαγγελιών για τα επενδυτικά και τα αναπτυξιακά προγράμματα με επισήμανση για τον αποκλεισμό του συνόλου του εμπορίου

1. Πρόγραμμα «Εθνικό Αποθεματικό Απροβλέπτων». Δεν υπαγόμαστε

2. Εγγυοδοτικά προϊόντα του ΕΤΕΑΝ. Εγγύηση χαμηλότοκων δανείων για πρώτες ύλες, εμπορεύματα και υπηρεσίες. Παρατείνεται έως το τέλος του 2012 η ισχύς του εγγυοδοτικού προϊόντος του ΕΤΕΑΝ «Εγγύηση χαμηλότοκων δανείων για την κάλυψη δαπανών αγοράς πρώτων υλών, εμπορευμάτων και υπηρεσιών». Το προϊόν καλύπτει βραχυπρόθεσμες ανάγκες των επιχειρήσεων, δηλαδή αγορά πρώτων υλών και εμπορευμάτων, με σκοπό την παραγωγή προς πώληση προϊόντων και υπηρεσιών με τη χρήση μακροπρόθεσμων δανείων διάρκειας 6 ετών (με περίοδο χάριτος 2 ετών).  Στην πρώτη φάση του προγράμματος είχε συμπεριληφθεί το εμπόριο. Δεν διευκρινίζεται αν θα ισχύει και το ίδιο στην παράταση.    

Το πρόγραμμα αυτό μετά από ένα χρόνο εφαρμογής έχει ενισχύσει μόλις 1.500 επιχειρήσεις. Το πρόγραμμα στη πράξη δεν αποδείχθηκε ιδιαίτερα ελκυστικό για τις επιχειρήσεις καθώς είναι ιδιαίτερα γραφειοκρατικό (λόγω της υποβολής τιμολογίων) ενώ οι επιχειρηματίες καλούνται στην εκταμίευση του δανείου να καταθέσουν το ΦΠΑ που αντιστοιχεί στα τιμολόγια.  Επίσης το επιτόκιο του δανείου παραμένει ιδιαίτερα υψηλό (πάνω EUR+6%). Η παράταση του προγράμματος δεν συνοδεύεται με καμία προσπάθεια βελτίωσης του και άρα δεν αναμένεται να προσφέρει ουσιαστική βοήθεια στην χρηματοδότηση των επιχειρήσεων.

3. Νέα Εγγυοδοτικά Προϊόντα. Εντός του Σεπτεμβρίου 2011, το ΕΤΕΑΝ φέρνει τρία νέα εγγυοδοτικά προϊόντα.
α) Εγγυοδοτικό πρόγραμμα ενίσχυσης επιχειρήσεων που θα ενταχθούν σε προγράμματα του Υπουργείου, όπως πχ. η «μεταποίηση» και η «εξωστρέφεια». Αναμένεται να ενισχυθούν περίπου 2.500 επιχειρήσεις με κεφάλαια κίνησης διάρκειας έως 2 έτη και δυνατότητα περιόδου χάριτος 6 μηνών, με σκοπό την υλοποίηση και κυρίως την έναρξη ή ολοκλήρωση επενδυτικού σχεδίου. Το ανώτατο επιλέξιμο ποσό δανείου ανά επιχείρηση θα ανέρχεται σε 30.000 ευρώ.  Δεν υπαγόμαστε.
β) Εγγυοδοτικό πρόγραμμα για την ενίσχυση της αξιοπιστίας και της φερεγγυότητας των επιχειρήσεων κατά τις εμπορικές συναλλαγές με την παροχή εγγυήσεων σε εγγυητικές επιστολές τραπεζών. Επιλέξιμες θα είναι οι υπό σύσταση, νεοσύστατες, νέες και υφιστάμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερα από 250 άτομα και έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών έως 50 εκατ. ευρώ. Δεν διευκρινίζεται αν θα υπαγόμαστε.
γ) Εγγυοδοτικό πρόγραμμα για την εγγύηση δανείων επενδυτικού σκοπού, για την ίδρυση νέων, καθώς και την ανάπτυξη και διεθνοποίηση υφιστάμενων επιχειρήσεων. Με το πρόγραμμα αυτό θα καλύπτονται δαπάνες για επενδύσεις παγίων εγκαταστάσεων ή εξοπλισμού, καθώς και άυλων παγίων. Επιλέξιμες επιχειρήσεις θα είναι οι υπό σύσταση, νεοσύστατες, νέες και υφιστάμενες ΜΜΕ (κάτω από 250 απασχολούμενοι και έως 50εκατ. ευρώ κύκλος εργασιών), οποιασδήποτε νομικής μορφής, που δεν είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο. Δεν διευκρινίζεται αν θα υπαγόμαστε.

Το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι επιχειρήσεις είναι η έλλειψη εμπράγματων εξασφαλίσεων για την  έγκριση δανείων. Τα προγράμματα εγγυήσεων είναι ιδιαίτερα σημαντικά ώστε να καλύψουν αυτό το κενό και να διευκολύνουν την πρόσβαση των επιχειρήσεων στο τραπεζικό σύστημα. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό όμως τα προγράμματα αυτά να σχεδιαστούν με γνώμονα τις πραγματικές ανάγκες των επιχειρήσεων και όχι την εξασφάλιση των τραπεζών. Οι ανάγκες των επιχειρήσεων σήμερα είναι η ενίσχυση της ρευστότητας τους με κεφάλαια κίνησης με γρήγορες διαδικασίες.

4. Επενδυτικά Δάνεια
1. «Ταμείο Επιχειρηματικότητας» του ΕΤΕΑΝ, προϋπολογισμού 1,2 δις ευρώ για χαμηλότοκα δάνεια εντός ή εκτός επενδυτικού νόμου. Η συνεισφορά από το ΕΣΠΑ ανέρχεται συνολικά στο ποσό των 460 εκατ. ευρώ ενώ συνολικά στην ελληνική αγορά θα διατεθούν 1,2 δις ευρώ. Έναρξη λειτουργίας: 20/7/2011. Yπαγόμαστε.
3. «Ταμείο ΕΝΑΛΙΟ» (προϋπολογισμού 105 εκ ευρώ). Παρέχει χαμηλότοκα δάνεια για επενδύσεις σε αλιευτικά σκάφη, υδατοκαλλιέργεια, ιχθυοκαλλιέργεια και σε επιχειρήσεις μεταποίησης αλιευτικών προϊόντων κλπ. Δεν υπαγόμαστε.
4. «Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας» (προϋπολογισμού 450 εκ ευρώ). Παρέχει χαμηλότοκα δάνεια για επενδύσεις στον αγροδιατροφικό τομέα – έχει υπογραφεί η σχετική ΚΥΑ με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Δεν υπαγόμαστε.

Το ΕΤΕΑΝ έχει καθυστερήσει πολύ να τεθεί σε λειτουργία. Εδώ και ένα χρόνο  έχει ανακοινωθεί η δημιουργία του φορέα και ακόμη δεν έχει ξεκινήσει καμία δράση. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο διαγωνισμός
επιλογής των τραπεζών που θα συν-επενδύσουν κεφάλαια έχει πάρει παράταση. Σύμφωνα πάντως με την προκήρυξη επιλογής των τραπεζών αναμένεται οι τράπεζες που θα επιλεγούν να έχουν δικαίωμα να ζητούν μέχρι 130% εξασφαλίσεις από τις επιχειρήσεις.

5. JEREMIE

Το JEREMIE είναι πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής τράπεζας επενδύσεων για την ενίσχυση μικρών επιχειρήσεων μέσω της αξιοποίησης των πόρων του ΕΣΠΑ. Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης μικρών επιχειρήσεων στο τραπεζικό σύστημα. Στην πράξη επιλέγονται τράπεζες οι οποίες συν-επενδύουν κεφάλαια (με τα κεφάλαια του JEREMIE). Ήδη εφαρμόζονται δύο δράσεις: Δράση επενδυτικών δανείων έως 100.000 ευρώ μέσω της Εθνικής και της Alpha και δράση για μικροδάνεια έως 25.000 ευρώ μέσω ALPHA. Οι δύο αυτές δράσεις που εφαρμόζονται αρκετούς
μήνες τώρα δυστυχώς δεν έχουν βοηθήσει ουσιαστικά τις επιχειρήσεις καθώς οι τράπεζες ζητούν μέχρι 120% εξασφαλίσεις.